Tuy nước mắm công nghiệp rất tiện lợi,có giá thành rẻ rất được lòng người tiêu dùng bởi hương vị nhạt, mùi thơm, màu sắc đẹp.. nhưng lại chưa rất nhiều chất phụ gia, hương liệu gây hại cho sức khỏe.
Bà Nguyễn Kim Anh (61 tuổi, ở Thành Công, Ba Đình, Hà Nội) cho biết, bà không để ý đến sự khác biệt giữa nước mắm công nghiệp và nước mắm truyền thông. Bởi từ trước đến giờ bà thường mua theo “số đông” và thấy họ quảng cáo trên tivi thì mua về dùng thử. “Tôi thấy hộ quảng cáo trên tivi, đi ra chợ cóc cũng thấy mấy bạn đứng bạn nên tôi mua về dùng thử. Ăn thấy cũng được nên lần sau lại mua tiếp.”
Không giống như bà Kim Anh, chị Nguyễn Thu Liễu (29 tuổi, Linh Lang, Hà Nội), chị thích dùng nước mắm công nghiệp hơn nước mắm truyền thông vì Nước mắm công nghiệp nhạt nhẽo nên dễ ăn hơn, màu sắc cũng đẹp. Trong khi nước mắm truyền thống màu hơi đen và ăn mặn chát.
Bà Đỗ Hồng Thu (58 tuổi, Hàng Mã, Hà Nội) than thở: “Vợ chồng tôi vẫn ưa dùng nước mắm truyền thống nhất là Nước mắm Phú Quốc Khải Hoàn nhưng con cháu lại không thích. Có dịp đi du lịch ở Phú Quốc tôi thấy nước mwams ở đây ngon nên đặt hàng nhờ người ta chuyển về Hà Nội, tổng cộng mất đến 5 triệu tiền nước mắm, mua nhiều như vậy mà chỉ có hai vợ chồng tôi ăn. Con trai tôi nói nước mắm phú quốc mùi nồng nặc, cứ ngửi là thấy buồn nôn. Còn con gái thì kêu mùi nước mắm ám vào quần áo nó đến chỗ làm vẫn còn mùi.”
Bà Thu nói thêm: “ Chẳng nhẽ một mâm cơm lại sử dụng hai chén nước mắm? Vì thế mà chúng tôi cũng phải chuyển sang nước mắm công nghiệp sử dụng theo chúng nó”
Tiêu chí truyền thống để đánh giá chất lượng nước mắm nguyên chất là độ đạm – đạm tạo nên vị ngòn ngọt đằng sau vị mặn của muối. Nếu muối có nhiều tạp chất thì nước mắm thường có vị chát, vị khé. Nên nước mắm ngon trước hết phải có vị mặn không chát kèm theo vị đạm cao, sau đó phải có mùi đặc trưng mà không tanh, không thối.
Cũng theo đúng công thức truyền thống, mỗi lít nước mắm phải chứa từ 260-300g muối trong khi hiện tại nước mắm công nghiệp chỉ có chừng 15g muối/lít.
Ông Nguyễn Huy Tiến cho rằng, đối với nước mắm truyền thống, chỉ có những khách hàng quen thuộc và hiểu biết thì mới sẵn sàng tìm mua, đa phần người trẻ bây giờ ưa chuộng nước mắm công nghiệp hơn.Đối với nước mắm truyền thống thì 100% đạm là từ cá nên bị nặng mùi, còn nước mắm công nghiệp độ đạm thấp, không có mùi nồng của mắm và mùi vị rất nhẹ, nhưng người tiêu dùng đâu biết, đó chính là mùi của hương liệu, hóa chất, chất tạo ngọt…
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, mỗi năm, Việt Nam tiêu thụ hơn 200 triệu lít nước mắm với tổng doanh thu trên 7.000 tỷ đồng. Trong đó, có tới 150 triệu lít là nước mắm công nghiệp, tương đương khoảng 75%.
Giám đốc điều hành một hãng nước mắm nổi tiếng ở Phan Thiết cho biết, một lít nước mắm nguyên chất được các nhà sản xuất thu mua với giá 30.000-50.000 đồng rồi về chế biến, pha chế thành 5 lít nước mắm công nghiệp với giá bán ra khoảng 20.000-25.00 đồng/lít.
Như vậy, với sự chênh lệch trên, vô tình nước mắm nguyên chất bị mai một và thị phần nước mắm gần như nằm trọn trong tay của doanh nghiệp sản xuất nước mắm công nghiệp. Cũng từ đây, thói quen tiêu dùng đã được hình thành và không dễ gì ngày một, ngày hai xóa bỏ được. Đáng chú ý, để giữ vững và đánh chiếm thêm thị phần, các hãng lớn nước mắm công nghiệp luôn mạnh tay chi tiền cho công tác quảng bá tiếp thị chiếm tới 50-60% lợi nhuận.